Türk Edebiyatı’nın ulu çınarlarından Memduh Şevket Esendal; ölümünün 60’ıncı yıldönümünde, memleketi Çorlu’da düzenlenen sempozyumla anıldı. Çorlu Belediyesi ve Özel Trakya Koleji’nin işbirliğiyle düzenlenen sempozyuma çok sayıda edebiyatsever katıldı. Sempozyumun açılışında söz alan Çorlu Belediye Başkanı Ünal Baysan; “Günümüz Türk toplumunda insanlar legal veya kanunsuz bir yaşam tarzı seçebilirler. Unutmamak gerekir ki toplumun geleceğinin yönlendirilmesinde sanat ve edebiyatın büyük önemi vardır. Sanat ve edebiyat, ülkenin düşünsel yapısı ve geleceğiyle ilgili bir özgürlüğü temsil etmektedir. Bugün Memduh Şevket Esendal’ı ölümünün 60’ıncı yıldönümünde saygıyla anıyoruz. Biz Çorlu Belediyesi olarak 2 yıl evvel belediye meclisimizin oybirliğiyle karar verdiği üzere tiyatro sahnemize; Çorlu’da doğmuş, ülkemizin en zor yıllarında büyük mücadeleler vermiş önemli edebiyatçımız Memduh Şevket Esendal’ın ismini vermiştik. Bu etkinliği Memduh Şevket Esendal’ı Çorlu halkı ve gençlerimize tanıtmak, onu ölümsüzleştirmek adına düzenledik. Memduh Şevket Esendal Türkiye’nin hasta adam olarak nitelendirildiği, Kurtuluş Savaşı’nın yaşandığı yıllarda Bakü Temsilciliği (Elçiliği) yaparken ülkeye ve Kurtuluş Savaşı’na büyük katkılar sağlamıştır. Böyle bir edebiyat ve devlet adamına sahip olduğumuz ve onun ismini yaşatabildiğimiz için kendimizi çok şanslı hissediyorum. Bununla birlikte, Atakent bölgesinde yapacağımız ticaret merkezi bünyesinde 700 kişilik bir tiyatro salonu olacağının müjdesini de buradan vermek istiyorum” dedi.

Önemli bir siyaset, devlet ve edebiyat adamıdır

Özel Trakya Koleji Edebiyat Bölümü Başkanı Sevinç Alemdar’ın yönetiminde gerçekleştirilen sempozyumda ilk olarak Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İsmail Çetişli söz aldı. Memduh Şevket Esendal’ın yaşam hikâyesini anlatan Çetişli; “Memduh Şevket Esendal bu memleketin hikâyecisidir. Edebiyatımızın, en önemli 5 hikâyecisinden biridir. Bizim insanımızı bu kadar doğal ve sanat kaygısı gütmeden anlatabilen yazarların sayısı azdır. Hikâyelerinin konuları çeşitlilik göstermektedir. İlk dönem hikâyelerinde Bulgar zulmü yer almaktadır. Bu bakımda Ömer Seyfettin ile paraleldir. En önemsediği konulardan biri aile kurumudur. Aile bireylerinin kendi aralarındaki münasebetleri, nişan, düğün gibi olaylar, gelin ve kaynana ilişkileri, ideal erkek ve ideal kadın tipleri hikâyelerinde sıklıkla geçer. Aynı şekilde büyük aileden çekirdek aileye geçiş temasını da işlemiştir. Ayaşlı İle Kiracıları adlı romanında çekirdek aile dahi dağılmıştır. Bunların dışında bürokrasiye de eserlerinde geniş bir şekilde yer vermiştir. Bürokrasiyi ve bürokratların yaptıkları lüzumsuzlukları anlatarak hicvetmiştir. Onun eleştirdikleri bugün de devam etmektedir. Nemelazımcılar, halka tepeden bakanları eleştirmiş, memurluğun yozlaşmasına karşı bir duruş sergilemiştir. Bununla birlikte Memduh Şevket Esendal Türk hikâyesine yeni bir form kazandırmıştır. Esendal’a gelinceye kadar Maupassant tarzı hikâyeler yazılmıştır. Esendal da ilk 20 hikâyesini bu tarzda kaleme almıştır. Ancak Bakü’deki diplomatlık yıllarında Rusça’yı öğrenir ve Rus Edebiyatını tanır. Çehov tarzını benimser. Hikâyeleri birdenbire form değiştirmiştir. Türk Edebiyatında Çehov tarzında hikâyeler getiren ilk yazar Esendal’dır. Hikâyelerine genel olarak baktığımızda hepsi zevkle okunur. Hikâyelerinin mesajı gizlidir. Çok dikkatli okumadan anlamazsınız. Bir diğer önemli tarafı dildeki ustalığıdır. Eserlerini sohbet üslubuyla yazmıştır. Memduh Şevket Esendal hem önemli bir siyaset ve devlet adamıdır. Ancak hepsinden önemlisi son derece yumuşak, doğal ve zevkli hikâyeler yazan başarılı bir yazardır” diye konuştu.

Esendal’ın mektupları, pek çok bilgi içerir

Daha sonra Marmara Üniversite Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şehnaz Aliş, Memduh Şevket Esendal’ın mektuplarını ele alan bir sunum yaptı. Doç. Dr. Şehnaz Aliş, yaptığı konuşmada; “Memduh Şevket Esendal kızlarına, oğullarına ve arkadaşlarına pek çok mektup yazmıştır. Görevi dolayısıyla ailesinden uzak yaşamış ve pek çok mektup yazmıştır. Mektuplarında ailesiyle ilgili düşüncelerini, çevresinde gelişen olayları, ülkedeki gelişmeleri, edebiyat ve sanat alanındaki görüşlerini yazmıştır. Aile ve çocuk sevgisi, dilin önemi, çalışmanın önemi, sanat ve edebiyat alanındaki görüşlerine de geniş bir şekilde yer vermiştir. Hikâyelerindeki üslubu mektuplarında da görmek mümkündür. Kızına çok sevimli tekerlemelerle hitap eder. Resimler yapıp hikâyeler yazar. Tahran’dan yazdığı bir mektubunda bir meddah hikâyesi de yazmıştır. Çocuklarına aldığı hediyeleri de kendi yazdığı masallar ile birlikte gönderir. Onlara önce İngilizce, sonra da Fransızca öğrenmelerini tavsiye eder. Eğitim alanındaki görüşleri de mektuplarında önemli yer tutar. Yazar hayvanları da çok sever. Kendi evlerinde de hayvan bulunur. Siyasal ve sosyal olaylar mektuplarında geniş yer tutar. Edebiyat eserleri ve okuduğu kitaplardan bahseder. Çocuklarına kitap tavsiyelerinde bulunur. Kızının Shakspire okuduğunu öğrendiğinde sevinir. Rusya’daki tiyatrolardan bahseder. Yazarken zorlansa da, eserlerini beğenmese de hikâyeciliği sever. Ailesine yazdığı mektuplarda “Allah’a emanet olun”, “Benim için dua edin” gibi ifadeler kullanan Esendal, batıl inançlara da karşıdır” dedi.

Hikâye Yarışması’nın ödülleri verildi

Çorlu Belediye Başkanı Ünal Baysan, Prof. Dr. İsmail Çetişli ve Doç. Dr. Şehnaz Aliş’in yaptığı konuşmaların ardından sempozyumu yöneten Edebiyat Öğretmeni Sevinç Alemdar, Memduh Şevket Esendal’ın Haşmet Gülkokan adlı hikâyesini okudu. Anma programı, Memduh Şevket Esendal adına düzenlenen hikâye yarışmasında dereceye giren öğrencilere ödüllerinin verilmesiyle devam etti. Tekirdağ ili genelindeki ortaöğretim kurumları arasında yapılan yarışma sonucunda dereceye giren öğrencilere, ödül ve hediyeler verildi. Ayrıca yarışmaya katılan 31 öğrencinin isimleri tek tek okundu. Dereceye giren öğrencilerin ödüllerini Çorlu Belediye Başkanı Ünal Baysan, Belediye Başkan Yardımcısı Kemaleddin Avcı ve Özel Trakya Koleji Kurucusu Rasim Çalışkan takdim etti. Yarışmada dereceye giren öğrenciler ile teşvik ödülüne layık görülen öğrencilerin isimleri ise, şu şekilde sıralanıyor:

-Dereceye Giren Öğrenciler: Naz Buse Yılmaz, Sevgi Mara ve Özlem Tüfekçi.

-Teşvik Ödülleri: Diğdem Demir, Şeyma Nur Güngör ve Nilay Yıldız.

Her katılımcıya, Memduh Şevket Esendal kitabı

Sempozyuma katılan tüm katılımcılara, Memduh Şevket’in birer kitabı hediye edildi. Sempozyumdaki konuşmacılara çiçek takdim eden Baysan, onları makamına davet ederek samimi bir ortamda sohbet etti. Çorlu’daki kültür-sanat faaliyetlerinin geliştirilmesine yönelik yapılacak çalışmalar hakkında konuşuldu. Çorlu Belediyesi’nin tiyatro salonuna Memduh Şevket Esendal’ın adının verilmesinden dolayı belediye yönetimini tebrik eden akademisyenler, Çorlu’da düzenlenen sempozyuma katılmaktan dolayı büyük mutluluk duyduklarını ifade ettiler.