Baş Dönmesi Deyip Geçmeyin!
Konuya ilişkin detaylı açıklamalarda bulunan
Tekirdağ Yaşam Hastanesi doktorlarından Nöroloji Uzmanı Dr. Nuriye Çömez; “Vertigonun
toplumda görülme sıklığı yaşla artmaktadır. Aniden başlayan şiddetli baş
dönmesi olan vertigolu hastalar çok farklı branşlarda çalışan uzman doktorlara
başvurmaktadırlar. Acil servise, şiddetli baş dönmesi krizi ile gelen bir
hastayı muayene eden acil hekim, olayın nedenine inecek bir yaklaşımı o
an için gösteremez. O anda veya daha sonraki günde genellikle nöroloji uzmanının
konsültasyonu talep edilir. Muayenede olayı izah edecek ve acil girişimi
gerektirecek hiçbir şey bulunmayabilir. Psikiyatri doktorları vertigo
krizi sırasında hastayı görmüşlerse belki panik atak tanısı bile
koyabilir. Dâhiliye uzmanları bu baş dönmesinin tek nedeninin
tansiyon düşmesi veya çıkmasına bağlı olabileceği inancındadırlar.
Tansiyon düşüklüğü aslında bu hastaların neredeyse hepsinde vardır. Fakat baş
dönmesi krizlerinde yapılan tedaviyle tansiyon normale getirilse bile baş
dönmesinin kaybolmaması hekim ve hastada yeniden telaşın başlamasına yol açar. Olayla
ilgilenebilecek diğer bir ana branş ise Kulak Burun Boğaz
uzmanlarıdır. Şiddetli baş dönmesi geçiren hastalar o anda konuyla ilgili
olsun olmasın acilen bir doktor arayışındadır” dedi.
Vertigonun
sebepleri nelerdir?
Bazı nedenlerin, vertigoya sebep olduğunun
bilindiğini vurgulayan Nöroloji Uzmanı Dr. Nuriye Çömez; “Bu nedenler şöyle
sıralanabilir:
1- Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo
(BPPV): Baş dönmesinin en sık sebeplerindendir. İç kulağın posterior
semisirkuler kanalın uzun koluna, serbestçe hareket eden kalsiyum karbonat
kristallerinin girmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Kanal,
pozisyonel değişikliklere aşırı duyarlı hale gelir ve pozisyon değişikliği
vertigo ile sonuçlanır. Kafa travmasının sık bir sekelidir. BPPV’nin başlangıcı
anidir ve birkaç dakika sürer ancak tekrarlayabilir. Yatakta dönme veya başı
arkaya çevirme gibi başın belirli pozisyonlarını hemen takiben görülen vertigo
atakları görülür.
2- Meniere Hastalığı: İç kulağın, sıvı
birikimine bağlı (sıvı miktarında artış), vertigo ile sonuçlanan bir
hastalığıdır. Dalgalanan işitme seviyeleri (özellikle de düşük frekanslarda)
ile birlikte vertigo atakları oluşur. Hastalık ilerledikçe kalıcı sağırlık ve
kulak çınlaması (çınlama, vızıltı, uğultu, ıslık) gelişebilir, her atak ile
sağırlık daha da kötüleşir. Kulakta dolgunluk, bulantı ve kusma, ani düşmeler
görülebilir. Ataklar tekrarlama eğiliminde olsa da tedavi altında birkaç yıl
içinde kararlı hale gelir ve tamamen kaybolabilir.
3- Vestibüler Nörit (Akut Periferal
Vestibülopati): Şiddetli bir şekilde birkaç gün süren ve daha düşük şiddette
haftalarca devam edebilen, uzamış tek vertigo atağı şeklindedir. Bir ailede
birkaç üyeyi etkileyebilir ve çoğunlukla baharda ve yazın erken dönemlerinde
görülür.
4- Serebellar Vertigo: Serebellumun,
dengesizlik ve baş dönmesi ile sonuçlanan inmesidir. (İnme şeklinde vertigo)
Ani başlangıçlı baş dönmesi, yürüyüş bozukluğu, mesafe yargısında bozulma, baş
ağrısı, bulantı ve kusma görülür. Beyin sapında kompresyon gelişirse akli
durumda hızla kötüleşme görülebilir, bu kompresyona bağlı ölüm gelişebilir”
diye konuştu.
Vertigonun
Diğer Sebepleri
Nöroloji Uzmanı Dr. Nuriye Çömez, vertigonun
diğer sebeplerini ise şu şekilde sıraladı:
1- Migren: Migren hastalarının yaklaşık yüzde
25’inde vertigo görülmektedir. Vertigo atakları, baş ağrısı öncesinde veya
sırasında ya da bundan bağımsız olarak ortaya çıkar.
2- Vertebrobaziller Yetmezlik: Herhangi bir
tetikleyici etken olmadan aniden başlar, birkaç dakika sürer ve yine aniden
sona erer. Görme kaybı, çift görme, konuşma bozukluğu, güçsüzlük veya hissizlik
gibi eşlik eden bulgular vardır.
3- Serebellopontin Köşe Tümörleri: Genellikle
hafif baş dönmesi ve belirsiz bir dengesizlik hissine sebep olur. Tümör, beyin
sapı veya serebelluma bası yapacak derecede büyümediği sürece hastalık ilerleme
göstermez.
4- Multiple Skleroz: Bu hastalıkta beyin sapı
ve beyinciğin tutulması sonucunda vertigo ve dengesizlik gibi şikâyetler
meydana gelebilir. Hastaların zihinsel ve fiziksel yaşamını son derece
kısıtlayan bu hastalıkta rastlanan baş dönmelerinin tedavisi için başta
kortizon olmak üzere yoğun ilaç ve egzersiz tedavileri önerilmektedir.
5- Enfeksiyonlar: Özellikle şiddetli gribal
enfeksiyonlar veya zatürre sonrası baş dönmeleri meydana gelebilir. Menenjitte
oluşan baş dönmelerinin nedeni beyin zarının iltihaplanmasına bağlı olup bu
durumlarda bulantı kusma ve ensede sertlik durumu ortay çıkar.
6- Alerjik Nedenler: Özellikle ilkbahar ve
sonbahar aylarında alerjik bünyeli insanlarda polen ve alerjik ortama bir cevap
olarak vertigo atakları oluşabilir. Nedenin alerjik olduğu kesinleştirilenlerin
tedavisinde sadece antihistaminik ilaç vermek yeterli olmaktadır.
7- Tansiyon Değişiklikleri: Herhangi bir
nedenle tansiyonun çıkması veya düşmesi tek başına baş dönmesi nedeni olabilir.
Fakat şiddetli vertigo krizlerinde tansiyonun sorumluluğu yok denecek kadar
azdır.
8- Psikiyatrik Nedenler: Psikiyatrik bazı
rahatsızlıklarda da tekrarlayan vertigo şikâyetleri olabilir. Depresyon
durumları veya kullanılan psikiyatrik ilaçlar vertigo oluşturabilir.
9- “Sersemlik Hissi” (Dizziness): Tüm
nörolojik şikâyetlerin en sık olanıdır ve sıklığı yaş ile artar. Bu terimin
nasıl betimlendiği tespit edilmelidir. Genellikle sersemlik, baş dönmesi,
zayıflık ya da bayılacakmış hissi anlamında kullanıldığı görülmektedir. Hasta
tarafından vertigo veya dönme hissinin illüzyonlarından farklı olarak sallanma
hissine benzetilmektedir. Oturur veya yatar pozisyondan hızla kalkma sonucu
sallanır tarzda sersemlik ve gözde lekeler belirebilir. Hasta, hareketsizliğini
sağladığı zaman içinde bulgular azalır.
10- Yaşlılıkta dengeyi sağlamakla görevli
organlarda bazı dejeneratif değişiklikler ortaya çıkar. Yaşlılarda, hem işitmenin
azalması hem de denge siniri kaynaklı baş dönmeleri ve dengesizlik hissi
oluşur. Göz tansiyonu, katarakt gibi durumlarda görme etkilenerek veya yakın
okuma sırasında göz yorgunluğu ortaya çıkmasına bağlı olarak baş dönmesi
gelişebilir.
Çözümünde,
multidisipliner yaklaşımlar gerekiyor
Açıklamalarına devam eden Çömez; “Göz nedenli
baş dönmelerinde, bifokal gözlüklerle bu durum düzeltilebilir. Yaşlılarda kas
ve eklemlerde bulunan sinir uçlarındaki değişikler, omurgada ortaya çıkan
eğrilme durumları veya kaslarda zayıflama durumlarında vücudun konumuyla ilgili
bilgilerin beyne aktarılmasında sorun başlar. Diyabet ve ilerleyici
romatizmalarda el ve koldaki duyusal sinirlerde ortaya çıkan harabiyet yine
vücut pozisyonu hakkında beyne iletilen mesajların azalmasına yol açar. Bu
durum baş dönmesi meydana getirir. Ani dönüşler veya eğilip birden doğrulurken,
boyunu fazlaca bükerek yukarı doğru bakarken, başta dönme, boşluğa düşer gibi
hatta sersemlemiş gibi hisler oluşabilir. Bazen yürürken sanki
bir gemideymişçesine sallanma duygusu gelişebilir. Bunu tamamen ortadan kaldıracak
kesin bir tedavi yoktur. Fakat sorunu hafifletecek bazı işlemler yapılmalıdır.
Yaşlılara ani dönüş ve hareketlerden kaçınılması gerektiği öğütlenir. Yavaş
hareket etmeleri, boynu veya vücudu aşırı derecede büken hareketlerden kaçınmaları
gerektiği anlatılmalıdır. Yukarı veya aşağı bakmak, eğilmek, birden doğrulmak
şiddetli baş dönmesi yapabileceği için, bundan kaçınmak veya o sırada bir
nesneye tutunmak gerektiği anlatılmalıdır. Sabah yataktan süratle kalkılmamalı
önce, yatağın kenarında biraz oturulmalıdır. Gece uyanıldığında ışık yakılmalı
ve evde merdiven varsa çok dikkat edilmesi gerekir. Yürürken eğer ihtiyaç varsa
baston kullanmaktan kaçınmamak gerekir. Zira baston sadece güç almaya değil kol
ve bacaklardan beyine doğru bilgi akışının hızlanmasına yardım edecektir. Vertigo
pek çok nedenle oluşabilen ancak oluştuğunda hastanın ciddi anlamda hayatını
kısıtlayan bir durumdur. Pek çok branşı ilgilendirebilmekte çözümünde
multidisipliner yaklaşılması gerekmektedir. Pek çok önemli hastalığın ilk
göstergesi olabildiğinden mutlaka hekime başvurmak gerekmektedir” dedi.
Benzer Haberler
- Ramazan Bayramı Sofraları, Sağlığınızdan Etmesin!
- SSPE Hastaları ve Yakınları Çare Arıyor!
- Minik Öğrencilere, Ağız ve Diş Sağlığı Eğitimi Verildi
- Başkan Yüksel, Tüm Vatandaşlara Aşı Çağrısında Bulundu
- Vatandaşlarımızın Sağlığı, Bizim Sağlığımızdır!
- Ergene Belediyesi, Aile Danışmanlığı Hizmetine Başladı
- Koronavirüs (COVID-19) Salgınıyla Mücadelede Taviz Yok!
- Rumeli İskelesi, COVID Aşı İstasyonu Haline Geldi
- Tura Katılan 35 Tekirdağlı, Karantinaya Alındı
- 24 Bin 82 Aile Hekimine, “Sosyal Medya” Ayarı Verildi!